- পাৰ্থ প্ৰতীম লহকৰ
ৰাজনীতি অসম’ (WWW.RAJNITIAXOM.COM) : দুই বছৰ – ১ লাখ ৬৯ হাজাৰ পঢ়ুৱৈ
ব্ৰিটিছসকলে আন্তৰ্জাতিক আইনৰ চকুত যিকোনো ব্যৱধান পৰিহাৰ কৰিবলৈ আইনী পদ্ধতিৰে ক্ষমতা হস্তান্তৰ কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈছিল। INDIAN INDEPENDENCE ACT 1948 __১৯৪৭ চনৰ ভাৰতীয় স্বাধীনতা আইন ; যদিও ই ভাৰতৰ এটা গুৰুত্বপুৰ্ণ ঘটনা তথাপি এই বিষয়টোৰ ওপৰত আটাইতকৈ কম চৰ্চা হয় ।
ভাৰত বিভিন্ন ৰাজবংশৰ দ্বাৰা শাসিত ৰাজনৈতিক সীমাৰ সৈতে অসংযোজিত এক ভৌগোলিক সত্তা আছিল, বিভিন্ন সময়ত আৰু কাবুলৰ পৰা কাণ্যকুমাৰীলৈ বিভিন্ন প্ৰান্তত। অৱশ্যে, ইংলিছ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে (ইআইচি) বহুতো যুদ্ধৰ জৰিয়তে আক্ৰমণাত্মকভাৱে অষ্টাদশ শতিকাত ভাৰতত অঞ্চল অন্তৰ্নিবদ্ধ কৰা আৰম্ভ কৰিছিল। অৰ্থাৎ, এংলো কাৰ্নাটিক যুদ্ধ, প্লেচিৰ যুদ্ধ, এংলো মহীশূৰ যুদ্ধ, এংলো মাৰাঠা যুদ্ধ, এংলো শিখ যুদ্ধ ইত্যাদি।
ব্ৰিটিছৰ ওচৰত আঁঠু কাঢ়ি থকা ৰাজকুমাৰসকলে তেওঁলোকৰ অঞ্চল ধৰি ৰাখিছিল, কিন্তু সামগ্ৰীক হিচাপে ৰাজত্ব শেষ হৈছিল। তেওঁলোকক ‘ভাৰতীয় ৰাজ্য’ বুলি কোৱা হৈছিল আৰু ব্ৰিটিছ সংসদৰ অধীনত জনপ্ৰিয়ভাৱে ‘প্ৰিন্সলি ষ্টেট’ বুলি জনা জাত আছিল। স্বাধীনতা সংগ্ৰামীসকলৰ দ্বাৰা ১৮৫৮ চনৰ বিদ্ৰোহে ব্ৰিটিছ সংসদক ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ পৰা ভাৰতৰ অঞ্চলটো গ্ৰহণ কৰিবলৈ আৰু ১৮৫৮ চনৰ ভাৰত চৰকাৰ আইন ১৮৫৮ ৰ অধীনত ধাৰা ১ ৰ অধীনত প্ৰণয়ন কৰি ইয়াক মুকুটৰ অধীনত অন্তৰ্গত কৰিবলৈ বাধ্য কৰিছিল।
১৮৫৭ ত আৰম্ভ হোৱা প্ৰথম স্বাধীনতা সংগ্ৰামৰ পৰা আৰম্ভ কৰি দ্বিতীয় বিশ্ব যুদ্ধত নেতাজী সুভাষ বসুৰ নেতৃত্বত বৃটিছ আৰ্মীত কাম কৰা হাজাৰ হাজাৰ ভাৰতীয় সেনাই বৃটিছ সেনা ত্যাগ কৰি আজাদ হিন্দ ফৌজত অংশ লোৱা ,
মহাত্মা গান্ধীৰ নেতৃত্বত স্বাধীনতাৰ বাবে অহিংস গণ আন্দোলনৰ পৰা উদ্ভৱ হোৱা প্ৰতিৰোধ অনুভৱ কৰাৰ পিছত, ব্ৰিটিছে দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত ভাৰত এৰিবলৈ এক ৰাজনৈতিক সিদ্ধান্ত লৈছিল আৰু উপনিৱেশ বৰ্খাষ্টকৰণ প্ৰক্ৰিয়া আৰম্ভ কৰে।
বৰ্তমান সময়ত চৰকাৰে সংসদত আইন প্ৰনয়ন কৰিবলৈ লোকসভা আৰু ৰাজ্যসভাত সংখ্যাগৰিষ্ঠ ভোটৰ দ্বাৰা বিল এখনক আইনলৈ ৰূপান্তৰিত কৰে । একেই নিয়মত বৃটিছ সংসদে লণ্ডনত ক্ষমতা হস্তান্তৰ আৰু ভাৰত বিভাজন আইন পাছ কৰে । ১৬ জুলাই তাৰিখে বৃটিছ সংসদত এই আইনখন পাছ হয় আৰু ১৭ জুলাই তাৰিখে বৃটেইনৰ ৰজাই এই আইনখনত চহী কৰে । এই আইন খনৰ ভিত্তিতেই ১৫ আগষ্ট ১৯৪৭ চনত ভাৰতে স্বাধীনতা দিৱস পালন কৰে আৰু পাকিস্তানে ১৪ আগষ্টৰ দিনাখন স্বাধীনতা দিৱস পালন কৰে । ইয়াৰ অৰ্থ এই নেকি যে ভাৰতে এদিনৰ অধিক সময় পৰাধীন হৈ আছিল ? স্বাধীনতা , পৰাধীন বা ক্ষমতা হস্তান্তৰ এই বিলাক শব্দৰ অৰ্থ বিভিন্ন জনে ভিন্ন ধৰণে দিব । স্বাধীনতা দিবষ উদযাপন কৰাৰ সময়ত ভাৰতৰ গৱৰ্নৰ জেনেৰেল আছিল মাউন্ত বেতেন্ট । মাউন্ত বেতেনৰ কাৰ্যকাল ১৯৪৮ চনৰ ২১ জুন তাৰিখলৈ আছিল । গৱৰ্নৰ জেনেৰেলৰ নিয়ন্ত্ৰণত আছিল ভাৰতীয় স্থল সেনা , বায়ু সেনা আৰু নৌ সেনাৰ প্ৰধান সকল । উল্লেখ্য যে ১৯৪৯ চনৰ ১৪ জানুৱাৰী পৰ্যন্ত ভাৰতৰ সেনাৰ সেনা প্ৰধানজন আছিল বৃটিছ বিষয়া । নৌ সেনাৰ নেতৃত্ব বৃটিছৰ হাতত আছিল ১৯৫৮ চনৰ ২১ জুন তাৰিখলৈ । বায়ু সেনাৰ প্ৰধানো বৃটিছ আছিল ৩১ মাৰ্চ ১৯৫৫ চনলৈ ।
১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টৰ প্ৰায় তিনি বছৰ পিছত, ভাৰতৰ নিজা সংবিধান ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত কাৰ্যকৰী হয়। গণৰাজ্য দিৱস ২৬ জানুৱাৰীত দেশত সংবিধানৰ ভিত্তি দিৱস হিচাপে উদযাপন কৰা হয়। দেশৰ প্ৰথম গণৰাজ্য দিৱস ১৯৫০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত উদযাপন কৰা হৈছিল। প্ৰতি বছৰে, ইয়াক যথেষ্ট আনন্দ আৰু আনন্দৰে উদযাপন কৰা হয়। এই বছৰ দেশত ৭২ তম গণৰাজ্য দিৱস উদযাপন কৰা হ’ব।
১৯২৯ চনত লাহোৰত ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছৰ অধিৱেশনত জৱাহৰলাল নেহৰু সভাপতি আছিল। সেই সময়ত, নেহৰু আৰু সুভাষ চন্দ্ৰ বসুৱে একেলগে কংগ্ৰেছ দলৰ লোকসকলৰ বিৰোধিতা কৰিবলৈ কাম কৰি আছিল যিসকলে ‘ডমিনিয়ন ষ্টেটাছ’ত সন্তুষ্ট আছিল, য’ত ব্ৰিটিছ ৰাজতন্ত্ৰ চৰকাৰৰ মুৰব্বী হৈ থাকিব ।
১৯২৯ চনৰ ৩১ ডিচেম্বৰত, নেহৰুৱে ৰবি নদীৰ পাৰত ত্ৰিৰংগা উত্তোলন কৰে আৰু “পূৰ্ণ স্বৰাজ” বা সম্পূৰ্ণ স্বশাসনদাবী কৰে, আৰু স্বাধীনতাৰ বাবে নিৰ্ধাৰিত তাৰিখ আছিল ১৯৩০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰী। তাৰ পিছত দিনটো পৰৱৰ্তী ১৭ বছৰৰ বাবে পূৰ্ণ স্বৰাজ দিৱস হিচাপে উদযাপন কৰা হৈছিল। ১৯৩০ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত, কংগ্ৰেছে পূৰ্ণ স্বৰাজ সংকল্প বা স্বাধীনতা ঘোষণা পাছ কৰে।
যেতিয়া ১৯৪৭ চনত ভাৰত স্বাধীন হৈছিল, ব্ৰিটিছসকলে নিৰ্ধাৰিত দিনটো ১৫ আগষ্ট আছিল– দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত জাপানী বাহিনীয়ে সহযোগী শক্তিৰ ওচৰত দাখিল কৰা দিনটোৰ দ্বিতীয় বাৰ্ষিকীৰ সৈতে সংমিশ্ৰণ কৰিবলৈ বাছনি কৰা হৈছিল। ইতিহাসবিদ ৰামচন্দ্ৰ গুহায়ে কয়, “অৱশেষত স্বাধীনতা আহিছিল যি জাতীয়তাবাদী অনুভূতিৰ সলনি সাম্ৰাজ্যিক গৌৰৱৰ সৈতে প্ৰতিফলিত হৈছিল।”
এনেদৰে, যেতিয়া ১৯৪৯ চনৰ ২৬ নৱেম্বৰত ভাৰতৰ সংবিধান গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, বহুতে দস্তাবেজখন এটা দিনত উদযাপন কৰাটো প্ৰয়োজনীয় বুলি বিবেচনা কৰিছিল ।
পূৰ্ণ স্বৰাজ দিনটো সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ বিকল্প আছিল– ২৬ জানুৱাৰী। ইয়াৰ পিছত ইয়াক দেশৰ গণৰাজ্য দিৱস হিচাপে উদযাপন কৰা হৈছে।
