- নয়ন বৰ্মন
ৰাজনীতি অসম’ (WWW.RAJNITIAXOM.COM) : অসমৰ প্ৰথম ৰাজনৈতিক ই-আলোচনী
মুখ্যমন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাৰ নেতৃত্বত অসম চৰকাৰে ৰাজ্যখনৰ মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ ভিতৰত বাল্য বিবাহৰ অনুমতি প্ৰদান কৰা ২০ শতিকাৰ আইন বাতিলৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰিছে।
স্বাধীনতাৰ ৭৬ বছৰৰ পাছত এনে ‘বাল্য বিবাহ’ৰ আইনী অনুমোদনৰ অন্ত পেলাবলৈ ৰাজ্যৰ মন্ত্ৰীসভাই বিতৰ্কিত অসম মুছলমান বিবাহ আৰু বিবাহ বিচ্ছেদ পঞ্জীয়ন আইন বাতিলৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰিছে।
১৯৩৫ চনত বলবৎ হোৱা এই আইনয়ে অসমত মুছলমান বিবাহ আৰু বিবাহ বিচ্ছেদৰ পঞ্জীয়ন নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। ইয়াত এনে বিবাহ আৰু বিবাহ বিচ্ছেদৰ পঞ্জীয়ন আৰু ৰেকৰ্ড ৰখাৰ উদ্দেশ্যে ‘মুছলিম পঞ্জীয়ক’ নিযুক্তিৰ আহ্বান জনোৱা হৈছে।
এক প্ৰতিবেদন অনুসৰি অসমত বৰ্তমান এনে ‘মুছলমান বিবাহ পঞ্জীয়ক’ ৯৪ জন আছে। ৰাজ্যৰ মন্ত্ৰী জয়ন্ত মল্ল বৰুৱাই অসম মুছলমান বিবাহ আৰু বিবাহ বিচ্ছেদ পঞ্জীয়ন আইন বাতিল হোৱাৰ পিছত এই পদ ভংগ কৰা হ’ব বুলি অৱগত কৰে।
তেওঁ লগতে কয় যে ক্ষতিগ্ৰস্ত বিষয়াসকলক তেওঁলোকৰ পুনৰ্বাসনৰ বাবে ২ লাখ টকাৰ এককালীন ক্ষতিপূৰণ দিয়া হ’ব।
১৯২৯ চনৰ শিশু বিবাহ নিয়ন্ত্ৰণ আইন অনুসৰি ২০ শতিকাত এই বিতৰ্কিত আইনখন প্ৰণয়ন কৰা হৈছিল যেতিয়া ছোৱালীৰ বিবাহৰ বয়স ১৪ বছৰ আৰু ল’ৰাৰ বয়স ১৮ বছৰ আছিল।
ভাৰতত ‘মুছলমান’ বাল্যবিবাহৰ আইনী অনুমোদন
যদিও ভাৰতত ২০০৬ চনৰ বাল্য বিবাহ নিষেধাজ্ঞা আইনৰ অধীনত ভাৰতত ক্ৰমে ছোৱালী আৰু ল’ৰাৰ বাবে বিবাহৰ বয়স ১৮ আৰু ২১ বছৰলৈ বৃদ্ধি কৰা হৈছিল, তথাপিও ইয়াৰ অধীনত অসমৰ মুছলমানসকলৰ বাবে ‘বাল্য বিবাহ’ৰ আইনী অনুমোদনৰ ওপৰত কোনো প্ৰভাৱ নাছিল ১৯৩৫ চনৰ আইনখন।
২০১৪ চনত পঞ্জাব আৰু হাৰিয়ানা উচ্চ ন্যায়ালয়ে ৰায় দিছিল যে শিশু বিবাহ নিষেধাজ্ঞা আইনখনে মুছলমান ব্যক্তিগত আইন বাতিল নকৰে। ৪ বছৰৰ পাছত ২০১৮ চনত একেখন আদালতে লক্ষ্য কৰিছিল যে এগৰাকী ১৫ বছৰীয়া মুছলমান ছোৱালীয়ে নিজৰ পছন্দৰ যিকোনো পুৰুষক বিয়া কৰাবলৈ যোগ্য।
২০২১ চনৰ এটা গোচৰত উচ্চ ন্যায়ালয়েও এই কথা পুনৰবাৰ উল্লেখ কৰিছিল। মূলতঃ ভাৰতত কেৱল অমুছলমানসকলেহে এইদৰে শিশু বিবাহ নিষেধাজ্ঞা আইনখনৰ ১০ নং ধাৰাত বাল্য বিবাহৰ বাবে দুবছৰ পৰ্যন্ত কঠোৰ কাৰাদণ্ড আৰু ১ লাখ টকা পৰ্যন্ত জৰিমনা বিহা হ’ব পাৰে।
ভাৰতত মুছলমান বিবাহে ১৯৩৭ চনৰ মুছলমান ব্যক্তিগত আইন (শ্বৰিয়ত) প্ৰয়োগ আইনৰ পৰা আইনী অনুমোদন লাভ কৰিলেও অসম ৰাজ্যত এতিয়ালৈকে এনে বিবাহ ১৯৩৫ চনৰ অসম মুছলমান বিবাহ আৰু বিবাহ বিচ্ছেদ পঞ্জীয়ন আইন অনুসৰি পৰিচালিত হৈছিল।
আইনখনৰ ধাৰা ৮(১)ত কোৱা হৈছে, “যদি আবেদন বিবাহৰ পক্ষসমূহে যৌথভাৱে বিবাহ পঞ্জীয়নৰ বাবে হয়: যদিহে দৰা বা কইনা, বা দুয়োজনেই নাবালক হয়, তেন্তে তেওঁলোকৰ… নিজৰ নিজৰ বৈধ অভিভাৱকৰ হৈ: আৰু ইয়াৰ উপৰিও যদি কইনা পৰ্দানাশ্বীন হয়, তেন্তে তেওঁৰ যথাযথভাৱে অনুমোদিত বকিলে এনে আবেদন কৰিব পাৰে।”
অসম মুছলমান বিবাহ আৰু বিবাহ বিচ্ছেদ পঞ্জীয়ন আইনৰ ১০ (১) ধাৰাত আৰু কোৱা হৈছে,
“যদি বিবাহৰ পক্ষসমূহে এই আইনৰ অনুসূচী I ত উল্লেখ কৰা প্ৰপত্ৰ (ক)ত কোনো পঞ্জীত বিবাহৰ প্ৰৱেশ কৰে, বা, মই তেওঁলোকৰ কোনো এজন বা দুয়োজনেই নাবালক, ক্ৰমে তেওঁলোকৰ বৈধ অভিভাৱকৰ দ্বাৰা।”
আইনখনত এটা প্ৰ-পত্ৰও অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে, যিটো তফছিল Iৰ অধীনত তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে, য’ত লিখা আছে,
“৫. দৰাৰ অভিভাৱকৰ নাম (যদি দৰা নাবালক হয়) আৰু অভিভাৱকৰ পিতৃৰ নাম, অভিভাৱকৰ বাসস্থানৰ নিৰ্দিষ্টকৰণ আৰু তেওঁ দৰাৰ সৈতে যি সম্পৰ্কত থিয় দিয়ে। ৬) কইনাৰ অভিভাৱকৰ নাম (যদি নাবালক হয়) আৰু পিতৃৰ নাম, তেওঁৰ বাসস্থান আৰু কইনাৰ সৈতে তেওঁ যি সম্পৰ্কত থিয় দিছে তাৰ নিৰ্দিষ্টতা।“
মুছলমান ব্যক্তিগত আইনত ‘গৰিষ্ঠতা’ৰ ধাৰণা আৰু তাৰ ফলত সৃষ্টি হোৱা সমস্যা
এইদৰে স্পষ্ট হৈ পৰিছে যে ১৯৩৫ চনৰ অসম মুছলমান বিবাহ আৰু বিবাহ বিচ্ছেদ পঞ্জীয়ন আইনখনে কেৱল ‘গৰিষ্ঠতা’ লাভ কৰা মুছলমান ব্যক্তিৰেই নহয়, পৰিয়ালৰ সন্মতি সাপেক্ষে ‘নাবালক’ৰ বিবাহৰ অনুমতি প্ৰদান কৰিছে।
এইদৰে ১৮ বছৰৰ তলৰ শিশুৰ শোষণ ৰোধ কৰাটো একবিংশ শতিকাৰ পৃথিৱীখনক নিয়ন্ত্ৰণ কৰা নীতিৰ বিৰুদ্ধে।উদাহৰণস্বৰূপে, ‘মহিলাৰ বিৰুদ্ধে সকলো ধৰণৰ বৈষম্য দূৰ কৰাৰ চুক্তি’ত বাল্যবিবাহৰ বিৰুদ্ধে সুৰক্ষাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছে।
আৰু বেছি বেয়াকৈ ক’বলৈ গ’লে মুছলমান সম্প্ৰদায়ৰ ভিতৰত ‘গৰিষ্ঠতা’ৰ ধাৰণাটো ভাৰতৰ অন্যান্য ধৰ্মসমূহৰ সৈতে একে নহয়। মুছলমান ছোৱালীয়ে যৌৱনকালত অৰ্থাৎ প্ৰায় ১৫ বছৰ বয়সত ‘গৰিষ্ঠতা’ লাভ কৰা বুলি ধৰা হয়।
অধিবক্তা, আইনী লেখক আৰু ন্যায়াধীশ ডি.এফ. মুল্লাই তেওঁৰ ট্ৰিটিজ প্ৰিন্সিপলছ অৱ মহম্মদান ল (১৯০৭)ৰ ১৯৫ নং অনুচ্ছেদত উল্লেখ কৰিছে যে মুছলমান ব্যক্তিগত আইন (শ্বৰিয়ত) য়ে এগৰাকী ছোৱালীক যৌৱন লাভ কৰিলে বিবাহৰ চুক্তিত প্ৰৱেশ কৰিবলৈ সক্ষম বুলি গণ্য কৰে,” দ্য লিফলেটৰ এটা প্ৰবন্ধত পঢ়িবলৈ পোৱা যায়।
এইদৰে ১৯৩৫ চনৰ অসম মুছলমান বিবাহ আৰু বিবাহ বিচ্ছেদ পঞ্জীয়ন আইনখনে এটা দ্বৈত সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিছিল – ইয়াত ‘মুছলমান ব্যক্তিগত আইন’ আৰু ‘নাবালক’ (১৫ বছৰৰ তলৰ বয়সৰ) আলোকত ‘গৰিষ্ঠতা’ লাভ কৰা মুছলমান ছোৱালীৰ বিবাহৰ অনুমতি দিয়া হৈছিল ) তেওঁলোকৰ ‘অভিভাৱিকা’ৰ সন্মতি সাপেক্ষে।
ভাৰতৰ আন সকলো ধৰ্মৰ ব্যক্তিগত আইনত দুয়োটা শ্ৰেণী ‘সংখ্যালঘু’ৰ পৰিসৰৰ অন্তৰ্গত। এইদৰে অসমত বহুবিবাহ নিষিদ্ধ কৰা আইন সম্পৰ্কীয় এখন বিশেষজ্ঞ সমিতিয়ে ১৯৩৫ চনৰ পৰা প্ৰাচীন আইন প্ৰণয়নত নূন্যতম বয়স প্ৰৱৰ্তনৰ পৰামৰ্শ দিয়াটো কোনো আচৰিত কথা নহয়।
এই পৰামৰ্শৰ উদ্দেশ্য আছিল ২০১২ চনৰ শিশু যৌন অপৰাধ প্ৰতিৰোধ (পি অ’ চি এছ অ’) আইনখনৰ সৈতে বৰ্তমানৰ অসঙ্গতি বাতিল কৰা।
কংগ্ৰেছ চৰকাৰে বাল্য বিবাহৰ বিধান আঁতৰোৱা নাছিল
হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাৰ অধীনত অসম চৰকাৰে ১৯৩৫ চনৰ অসম মুছলমান বিবাহ আৰু বিবাহ বিচ্ছেদ পঞ্জীয়ন আইন সম্পূৰ্ণৰূপে বাতিল কৰি ইউনিফৰ্ম চিভিল কোড (ইউচিচি) কাৰ্যকৰী কৰাৰ দিশত আৰু এখোজ লোৱাৰ সিদ্ধান্ত গ্ৰহণ কৰিছে।
আমোদজনক কথাটো হ’ল, তৰুণ গগৈৰ দিনত অসমত কংগ্ৰেছ চৰকাৰে বিতৰ্কিত আইনখনৰ প্ৰধান আইনখন সংশোধন কৰিছিল।
কিন্তু নাবালকৰ বিবাহ সম্পৰ্কীয় বিধান আঁতৰোৱাৰ পৰিৱৰ্তে এনে বিবাহৰ পঞ্জীয়নৰ চাৰ্জ ৪ আনাৰ পৰা ১০ টকা লৈ বৃদ্ধি কৰিলে।
অসমত বাল্য বিবাহৰ ওপৰত দমন আৰু ইউ চি চিৰ প্ৰতিশ্ৰুতি
২০২৩ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত অসম চৰকাৰে ৰাজ্যখনত বাল্যবিবাহৰ ভাবুকিৰ বিৰুদ্ধে কঠোৰ ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিছিল আৰু ইয়াৰ সৈতে জড়িত ৩০০০ লোকক গ্ৰেপ্তাৰ কৰিছিল। চলিত বৰ্ষৰ জানুৱাৰী মাহত হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাই জনাইছিল যে অসমেও ইউনিফৰ্ম চিভিল কোড (ইউচিচি) কাৰ্যকৰী কৰিব।
সংবাদমেলৰ সময়ত হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাই কয়, “আমি UCC সন্দৰ্ভত উত্তৰাখণ্ড বিধেয়কলৈ অপেক্ষা কৰি আছো আৰু ইয়াক উত্থাপন হোৱাৰ পিছত অসমে কিছুমান অতিৰিক্ত দফাৰে ইয়াক অনুসৰণ কৰিব।”
‘আমি উত্তৰাখণ্ড বিধেয়কখনৰ মাজেৰে গৈ চাম যে অহা দুই-তিনি মাহৰ ভিতৰত ৰাজহুৱা আলোচনা সম্ভৱ হ’বনে নহয়। যদিহে অৱশ্যে কিছুমান জটিলতা আহি পৰে তেন্তে বিশেষজ্ঞৰ সৈতে বিষয়টো আলোচনা কৰা হ’ব আৰু সেই অনুসৰি বিধেয়কখন ফ্ৰেমৱৰ্ক কৰা হ’ব।’
‘উত্তৰাখণ্ড আৰু গুজৰাটে গৃহীত কৰা বিধেয়কসমূহৰ ওপৰত সকলো নিৰ্ভৰ কৰে, কিন্তু ইউ চি চিৰ ওপৰত বিধেয়ক আনিবলৈ অসম নিশ্চিতভাৱে তৃতীয়খন ৰাজ্য হ’ব।’ বাল্যবিবাহ আৰু বহুবিবাহৰ ভাবুকি ৰাজ্যখনে বন্ধ কৰিব বুলি উল্লেখ কৰি অসমৰ মুখ্যমন্ত্ৰীগৰাকীয়ে উল্লেখ কৰে।
