কৃষ্ণ জন্মভূমি গোচৰ আচলতে কি?

394
  • তাৰক দাস

ৰাজনীতি অসম’ (WWW.RAJNITIAXOM.COM) : অসমৰ প্ৰথম ৰাজনৈতিক ই-আলোচনী


২০২০ চনৰ ২৪ ছেপ্টেম্বৰত লক্ষ্ণৌৰ বাসিন্দা তথা অধিবক্তা ৰঞ্জনা অগ্নিহোত্ৰী আৰু আন ছয়জনে প্ৰথমে নিম্ন আদালতত আবেদন দাখিল কৰিছিল যে ১৭ শতিকাৰ শ্বাহী ইদগাহ মছজিদ আচলতে ‘ কৃষ্ণ জন্মভূমি’। আবেদনকাৰীসকলে “ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণ বিৰাজমানৰ পৰৱৰ্তী বন্ধু”ৰ অধীনত এই আবেদন দাখিল কৰে।

জিলা আদালতত পুনৰীক্ষণ দাখিল কৰাৰ পিছত দুয়োপক্ষৰ মাজত — ৰঞ্জনা অগ্নিহোত্ৰী আৰু তেওঁৰ সহযোগী আবেদনকাৰী বনাম চুন্নী কেন্দ্ৰীয় ৱাকফ ব’ৰ্ড আৰু শ্বাহী ইদগাহ মছজিদৰ সম্পাদক আৰু আন দুজন — মামলাৰ গ্ৰহণযোগ্যতা সম্পৰ্কে যুক্তি সমাপ্ত হয় ৫ মে’ত।

দশক দশক পুৰণি বিতৰ্ক আৰু পাহৰি যোৱা আপোচ

কৃষ্ণ জন্মভূমি মন্দিৰ ভাৰতৰ অন্যতম দৰ্শনাৰ্থী ধৰ্মীয় স্থান আৰু উত্তৰ প্ৰদেশৰ সৰু চহৰ মথুৰাৰ আকৰ্ষণ। কৃষ্ণৰ জন্ম হোৱা বুলি কোৱা কাৰাগাৰৰ কোঠাটোৰ চাৰিওফালে নিৰ্মাণ কৰা বুলি বিশ্বাস কৰা এই মন্দিৰটো পাঁচগুণ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে বুলি অভিযোগ উঠিছে। মন্দিৰটোৰ আৰম্ভণিৰ বিষয়ে কেইবাটাও কাহিনী দশক দশক ধৰি প্ৰচুৰ হৈ আছে যদিও এটা কিংবদন্তি অনুসৰি এই মন্দিৰটো প্ৰকৃততে বজ্ৰনাভই নিৰ্মাণ কৰিছিল, যিজনক কৃষ্ণৰ প্ৰপৌত্ৰ বুলি ধৰা হয়। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ষষ্ঠ শতিকাত নিৰ্মাণ কৰা বুলি বিশ্বাস কৰা হয়।

বৰ্তমানৰ ৰূপত থকা এই মন্দিৰটো ২০ শতিকাৰ ভিতৰত কৰা গধুৰ পুনৰ নিৰ্মাণ আৰু সংস্কাৰৰ কামৰ উৎপাদন। ইয়াত কেশৱ দেৱ মন্দিৰ আছে, য’ত গৰ্ভা গৃহ (sanctum sanctorum) আৰু ভাগৱত ভৱন আছে।

তথাপিও ঈদগাহ আৰু মন্দিৰ দুয়োটা নিৰ্মাণ কৰা কৃষ্ণ জন্মভূমিক আগুৰি থকা ১৩.৩৭ একৰ মাটিৰ মালিকীস্বত্ব আঠ দশকৰো অধিক সময় ধৰি এক উত্তপ্ত প্ৰতিদ্বন্দ্বিতামূলক প্ৰশ্ন হৈ আহিছে। বাতৰি আৰু ঐতিহাসিক তথ্য অনুসৰি ১৬৬৯ চনৰ আশে-পাশে কৃষ্ণ মন্দিৰৰ ধ্বংসাৱশেষৰ ওচৰত এই মছজিদটো নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে এই মাটি বাৰাণসীৰ ৰজাৰ মালিকানাধীন আছিল। ১৯৩৫ চনত এলাহাবাদ উচ্চ ন্যায়ালয়ে এই মালিকীস্বত্ব সমৰ্থন কৰে। ১৯৪৪ চনত ব্যৱসায়ী যুগল কিশোৰ বিৰলাই এই মাটি ক্ৰয় কৰে আৰু তেওঁ সেই অঞ্চলত কৃষ্ণ মন্দিৰ নিৰ্মাণৰ উদ্দেশ্যেৰে শ্ৰী কৃষ্ণভূমি ট্ৰাষ্ট আৰম্ভ কৰে। অৱশেষত ১৯৫৮ চনত শ্ৰী কৃষ্ণ জন্মস্থান সেৱা সংঘৰ আৰম্ভণি হয় যিয়ে মন্দিৰ ন্যাসৰ ভূমিকা আৰু দায়িত্ব গ্ৰহণ কৰে।

১৯৬৪ চনত সংঘই মাটিৰ মালিকীস্বত্ব সন্দৰ্ভত দেৱানী গোচৰ তৰে। কিন্তু ১৯৬৫ চনত মন্দিৰ ন্যাস আৰু শ্বাহী ইদগাহ মছজিদ পৰিচালনা সমিতিৰ মাজত এক চুক্তিত উপনীত হয়। দুয়োটা পক্ষই – আইনগতভাৱে পঞ্জীয়নভুক্ত মন্দিৰ ট্ৰাষ্ট আৰু মছজিদ ট্ৰাষ্টে আপোচত স্বাক্ষৰ কৰিছিল য’ত কোৱা হৈছিল যে মাটিৰ মালিকীস্বত্ব মন্দিৰ ট্ৰাষ্টৰ হাতত থাকিলেও ট্ৰাষ্ট মছজিদ ইদগাহৰ মন্দিৰটো চলোৱাৰ পৰিচালনাৰ অধিকাৰ আছে। ইয়াৰ অৰ্থ আছিল যে মন্দিৰ ট্ৰাষ্টৰ মছজিদৰ মাটিত দাবী বাজি ধৰাৰ অধিকাৰ আৰু নাছিল।

২০২০ চনত মথুৰাত দাখিল কৰা এক দেৱানী গোচৰত অভিযোগ কৰা হৈছিল যে ট্ৰাষ্ট মছজিদ ইদগাহৰ পৰিচালনা সমিতিয়ে কৃষ্ণৰ জন্মভূমিৰ মাটি অবৈধভাৱে বেদখল কৰি কাটৰা কেশৱ দেৱত চুন্নী কেন্দ্ৰীয় ব’ৰ্ডৰ সন্মতি সাপেক্ষে এটা উত্থাপন কৰিছে। মামলা অনুসৰি “কমিটি অৱ মেনেজমেণ্ট অৱ ট্ৰাষ্ট মছজিদ ইডগাহে ১৯৬৮ চনৰ ১২ অক্টোবৰত ছ’চাইটি শ্ৰী কৃষ্ণ জনমস্থান সেৱা সংঘৰ সৈতে অবৈধ আপোচ কৰিছিল আৰু দুয়োজনে “আদালত, বাদী দেৱতা আৰু ভক্তসকলৰ ওপৰত প্ৰৱঞ্চনা” কৰিছে প্ৰশ্ন কৰা সম্পত্তিটো ধৰি লোৱা আৰু দখল কৰাৰ এটা দৃষ্টিভংগী।